Wielu Pacjentów w starszym wieku rezygnuje z leczenia ortodontycznego, błędnie zakładając, że nie przyniesie ono oczekiwanych efektów lub że będą one dalekie od wstępnych oczekiwań. To jeden z popularniejszych mitów dotyczących ortodoncji, a wiążące się z nim konsekwencje nierzadko doprowadzają do znacznego nierównomiernego przeciążenia zębów, uszkodzenia, a nawet do ich utraty, bólu w stawie skroniowo żuchwowym, bólu głowy, nie harmonijnych rysów twarzy . Jednakże apelujemy: założenie aparatu na zęby zawsze przyniesie poprawę warunków zgryzowych i estetycznych – niezależnie, czy ma się 15 czy 40 lat.
Czy leczenie ortodontyczne w późniejszym wieku jest możliwe?
Leczenie ortodontyczne przeprowadza się u Pacjentów w każdym wieku, gdyż wszystkie tkanki kostne ludzkiego organizmu zachowują swoją plastyczność przez całe życie. Dlatego też usunięcie wady zgryzu jest możliwe u dorosłych czy nawet osób w podeszłym wieku. Oczywiście terapia może przebiegać nieco inaczej oraz zajmować większą ilość czasu niż w przypadku dzieci lub młodzieży, lecz rezultat pozostaje ten sam – zęby zostają przesunięte do właściwej pozycji. Prawidłowa funkcjonalność jamy ustnej ulegnie przywróceniu. Wyleczenie nieprawidłowego zgryzu wyeliminuje wiele związanych z nim dolegliwości, takie jak przeciążenie zębów powodujące ich ścieranie i kruszenie.
Jak przebiega leczenie ortodontyczne u dorosłych?
Do leczenia ortodontycznego dorosłych stosuje się specjalne aparaty, podobnie jak w przypadku dzieci i młodzieży. Ich zadaniem jest wywieranie umiarkowanego nacisku na zęby, przez co zaczynają się one stopniowo przesuwać do zaplanowanej przez ortodontę pozycji oraz korygować kształt łuków zębowych poprawiając rysy twarzy. Wspomniane aparaty są trwale przymocowane do uzębienia za pomocą kleju ortodontycznego (ruchome odpowiedniki stosuje się raczej do leczenia młodych Pacjentów), a składają się z zamków, drutów i ligatur (gumek).
Podczas leczenia ortodontycznego Pacjent uczęszcza na wizyty kontrolne, podczas których ortodonta weryfikuje efekty leczenia oraz odpowiednio aktywuje aparat. Ilość takich spotkań zależna jest przede wszystkim od danego przypadku, zazwyczaj odbywają się średnio co 4, 6 lub 8 tygodni. Jeżeli wykorzystane zostały niewidoczne nakładki, liczba wizyt ulega zmniejsza się.
Różnica pomiędzy leczeniem ortodontycznym dzieci i dorosłych
Jak wspominaliśmy, leczenie ortodontyczne aparatem stałym przynosi poprawę warunków zgryzowych i estetycznych niezależnie od wieku, różnica polega na ilości czasu potrzebnej do jego realizacji. W przypadku dzieci i młodzieży kościec szczęki ulega nieustannemu rozwojowi i cechuje się większą elastycznością, co znacząco wspomaga cały proces, a efekty widoczne są zdecydowanie wcześniej. U dorosłych tkanki kostne są w pełni uformowane, ich plastyczność jest mniejsza to nieco wydłuża przesuwanie się zębów do ustalonej pozycji. Ponownie zaznaczamy jednak, że starsi Pacjenci w żadnym wypadku nie powinni unikać terapii ortodontycznej, przyniesie ona komfort żucia i poprawę wyglądu twarzy. Istnieje stosunkowo niewiele przeciwwskazań do jej przeprowadzenia i z reguły są to przeciwwskazania czasowe.
Przeciwwskazania do leczenia ortodontycznego
Chociaż leczenie ortodontyczne jest kierowane do niezwykle szerokiej grupy Pacjentów, to istnieje kilka czynników utrudniających jego wykonanie. Pierwszym z nich jest zapalenie miazgi – zanim na zęby zostanie założony aparat, należy wszystkie zęby wyleczyć, czasem konieczne jest leczenie kanałowe.
Kolejnym czasowym przeciwwskazaniem są choroby przyzębia osłabiające strukturę dziąseł oraz pogarszające stabilność zębów. W tym przypadku rozwiązaniem jest przeprowadzenie odpowiedniego leczenia periodontologicznego. Często spotykanym problemem są także alergie na pewne stopy metali zastosowane w aparacie ortodontycznym – wówczas lekarz musi zlecić wykonanie spersonalizowanego egzemplarza wykorzystującego hipoalergiczne odpowiedniki.
Skąd biorą się wady zgryzu?
Przyczyn wad zgryzu w dużej mierze można się dopatrywać w okresie dziecięcym. Nieodpowiednio dobrany smoczek lub szkodliwe nawyki, na przykład – ssanie kciuka – mogą spowodować deformację kości szczęki dziecka, przez co zmianie ulega kształt szczęk lub zmieniają one swoją pozycję. Ważny czynnik stanowi także stan mleczaków – jeżeli są one za wcześnie usuwane, pozostałe uzębienie zaczyna się przesuwać w celu uzupełnienia powstałej luki co w przyszłości prowadzi do tzw. stłuczeń, czyli braku miejsca na prawidłowe ustawienie zębów stałych lub tzw. efekt Godona, nadmierne wysuwanie się zęba wraz z kością.
Oczywiście wady ortodontyczne mogą także wynikać z uwarunkowań genetycznych Pacjenta i pojawiać się na różnych etapach życia, zdarzają się także sytuacje, kiedy za wady zgryzu odpowiedzialne są także szkodliwe nawyki w postaci obgryzania paznokci lub gryzienia długopisu. Aby wcześnie wykrywać potencjalne problemy oraz wdrażać stosowne środki zapobiegawcze, należy regularnie uczęszczać na wizyty kontrolne, podczas których stomatolog przeprowadzi przegląd uzębienia i w razie potrzeby skieruje na specjalistyczną konsultację ortodontyczną.
